Gmina Poraj
1 października: Międzynarodowy Dzień Osób Starszych
Każdego roku, gdy kalendarz wskazuje 1 października, cały świat zwraca uwagę na grupę społeczną, która jest jego fundamentem – osoby starsze. To nie jest tylko symboliczne święto, to okazja do refleksji nad miejscem seniorów w naszej wspólnocie i do przełamania krzywdzących stereotypów.
Międzynarodowy Dzień Osób Starszych został ustanowiony w 1990 roku przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych. Nie był to przypadkowy gest. Celem było zwrócenie uwagi na globalne wyzwania związane ze starzeniem się społeczeństw, ale także – a może przede wszystkim – na potrzebę ochrony praw człowieka i godności ludzi w podeszłym wieku.
ONZ co roku wybiera konkretny temat przewodni, który skupia globalną dyskusję. Były to m.in. kwestie równości wieku, przeciwdziałania dyskryminacji seniorów czy ich roli w osiąganiu Celów Zrównoważonego Rozwoju.
W potocznym dyskursie często mówi się o "osobach starszych" jako o odrębnej, jednolitej grupie. Tymczasem jest to niezwykle zróżnicowana zbiorowość, pełna jednostek z bogatym, unikalnym życiorysem.
Międzynarodowy Dzień Osób Starszych przypomina nam o kilku kluczowych sprawach:
Walka z ageizmem: Ageizm, czyli dyskryminacja ze względu na wiek, to jeden z ostatnich społecznie akceptowanych uprzedzeń. Przejawia się w żartach, języku ("dziad", "babcia" w pejoratywnym znaczeniu), wykluczeniu z rynku pracy czy pomijaniu w życiu publicznym. Ten dzień ma uwrażliwić nas na te praktyki. Docenienie kapitału wiedzy i doświadczenia: Seniorzy to żywe biblioteki. W ich pamięci zapisane są historie, które nie trafiły do podręczników, tradycyjne umiejętności, mądrość życiowa i zawodowa. Zamiast ich marginalizować, powinniśmy tworzyć przestrzeń do dzielenia się tym bogactwem.
Wyzwania systemowe: Dzień ten zwraca uwagę na realne problemy: ubóstwo osób starszych, samotność, wykluczenie cyfrowe, niedostosowanie przestrzeni publicznej czy trudności w dostępie do opieki zdrowotnej. To moment, gdy rządy, samorządy i organizacje pozarządowe prezentują programy mające na celu poprawę jakości ich życia.
Prawdziwa wartość tego dnia objawia się w codziennych, drobnych gestach.
Oto, co każdy z nas może zrobić:
Poświęć czas: Odwiedź swoją babcię, dziadka, starszą sąsiadkę. Po prostu porozmawiaj. Dla wielu z nich samotność jest najcięższym brzemieniem.
Wysłuchaj: Zapytaj o ich młodość, o pierwszą pracę, o miłość, o trudne i radosne chwile. Te opowieści są bezcenne.
Zaoferuj pomoc: Zrób zakupy, pomóż w załatwieniu sprawy w urzędzie przez Internet, przynieś leki. Edukuj i inspiruj: W miejscu pracy lub w swoim otoczeniu promuj postawy szacunku i włączania osób starszych w życie społeczne.
Działaj systemowo: Wspieraj lokalnie organizacje, które pomagają seniorom, lub zostań wolontariuszem.
Międzynarodowy Dzień Osób Starszych to nie laurka składana "dziadkom". To ważny głos w globalnej debacie o tym, jak chcemy budować społeczeństwa, w których godna starość jest prawem, a nie przywilejem.
To dzień, który przypomina, że proces starzenia się – o ile będziemy mieli to szczęście – dotyczy każdego z nas. Inwestując w dobrostan seniorów, inwestujemy we własną przyszłość i tworzymy świat bardziej ludzki, oparty na szacunku i solidarności międzypokoleniowej.
